لابروم نوعی غضروف در مفصل شانه است. شانه یک مفصل توپ وحفرهای درمحل اتصال بازو به بدن میباشد. استخوان بازو (هومروس) در شانه یک توپ متصل به حفره را شکل میدهد که بخشی از استخوان تیغهای شانه است. این دو استخوان توسط رباطها به یکدیگر متصل میشوند – بافتهای محکمی همانند بند که استخوانها را در ارتباط با یکدیگر نگه میدارند. ترومای حاد یا حرکات تکراری مفصل شانه یکی از علل اصلی مشکل اسلپ )صدای ترق تروق) در بین ورزشکاران است. اما خوشبختانه پزشکان میتوانند با کمک فیزیوتراپی به این بیماران کمک کنند.
هر فردی که پس از افتادن بر روی یک شانه دچار درد و ضعف قابل توجه میشود باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند. علاوه بر این، ورزشکارانی که در ورزشهای هوایی شرکت میکنند و با وجود استراحت، یخ و داروهای ضد التهاب، درد و ضعف مداوم شانه دارند توصیه میشود تا در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند.پزشک پس از انجام آزمایشات و تصویربرداریهای لازم از مفصل شانه و تشخیص پارگی لابروم ،از طب فیزیکی برای درمان این عارضه به بیماران بهره میبرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره تلفنهای تماس حاصل فرمایید.
انواع پارگی لابروم
پارگی لابروم میتواند اشکال مختلفی داشته باشد که به راحتی با هم اشتباه گرفته میشوند. در نتیجه، مهم است که نوع پارگی خود را با دقت با پزشک خود مطرح کنید.
نوع اول
اولین نوع پارگی جایی است که لابروم به طور کامل از استخوان جدا میشود که معمولا با آسیبی به شانه که در آن، شانه از مفصل جدا شده(در رفته)، همراه است. گاهی اوقات این نوع پارگی رخ میدهد و فرد متوجه نمیشود که شانه از مفصل دررفته است.
نوع دوم
نوع دوم از پارگی لابروم، پارگی داخل خود لابروم است. لبهی لابروم در طول زمان ممکن است از بین برود به طوری که لبه صاف نباشد. این نوع پارگی بسیار معمول است و به ندرت خود را نشان میدهد و اغلب درشانهی افراد مسن تر (بیش از ۴۰ سال سن) دیده میشود. گاهی اوقات ممکن است لابروم پارگی بزرگ داشته باشد، جایی که بخشی ازآن به مفصل وارد میشود و موجب صدا کردن و سرایت به اطراف حفره میشود. این نوع پارگی بسیار نادر است و اکثر پارگیهای لابروم این علائم را ایجاد نمیکنند.
نوع سوم
نوع سوم نوعی پارگی در منطقهای است که تاندون عضلهی دوسر به انتهای بالای حفره متصل میشود. حفره را میتوان به چهار منطقه تقسیم کرد: قدامی (جلو)، خلفی (عقب)، ارشد (انتهای بالادست در نزدیکی سرتان) یا پایین تر (انتهای پایین دست، که به سمت آرنج است).تاندون عضلهی دو سر در انتهای بالایی، جایی که با لابروم ترکیب میشود، قرار میگیرد. لابروم در اطراف مفصل، هم در جهت قدامی و هم در جهت خلفی، به کار میرود. به علت آسیب در این ناحیه که تاندون عضلهی دو سر به آن متصل میشود، لابروم نیز میتواند صدمه ببیند. آسیب در این منطقه میتواند خفیف یا شدید باشد. از آنجا که این نوع آسیب در ارتباط با تاندون دو سر و لابروم است، چون این آسیب در انتهای فوقانی حفره قرار دارد و به دلیل اینکه میتواند بر ملحقات ناحیه قدامی و خلفی به جایی که عضلهی دوسر در این منطقه متصل میشود اثر بگذارد، سر واژه یا اسم کوتاه این آسیب، پارگی فوق العاده از شکم قدامی تا خلفی (اسلپ) میباشد. این موضعی است برای آسیب دیدگی که یک پارگی فوق العادهی لابروم از شکم قدامی تا خلفی است.چند سیستم طبقه بندی یا کلاس بندی برای این آسیب دیدگی وجود دارد. در یک آسیب کمتر، لابروم تنها در این منطقه انفصال جزئی دارد. در یک آسیب شدیدتر، کل لابروم با استخوان همراه با تاندون دو طرفه کشیده میشود. شایعترین طبقه بندی ، جراحت SLAP را به چهار نوع تقسیم می کند.
علل پارگیهای اسلپ
پارگیهای اسلپ معمولا به علت ترومای حاد یا حرکات تکراری مفصل شانه ایجاد میشود. چند نمونه از تروما عبارتند از: تصادف خودرو، سقوط بر روی یک بازوی کشیده شده، در رفتگی شانه، کشش شدید بر روی بازو مانند زمانی که سعی در گرفتن یک شی سنگین میشود، و یا حرکت نیرومند بازو در فعالیتهای هوایی. ورزشکاراني که در ورزشهاي مکرر هوایی شرکت ميکنند، مانند ورزشکاران پرتاب کننده يا وزنه برداران، با توجه به حرکات شانهاي مکرر و قوی، بیشتر در معرض خطر پارگی لابروم قرار دارند.مهم است که توجه داشته باشیم که در افراد مسن، پارگیهای اسلپ ممکن است به دلیل از بین رفتن تدریجی لابروم در طول زمان باشد. پارگی یا ساییدگی این لابروم ممکن است به عنوان بخشی از روند پیری طبیعی به نظر برسد و با آسیب حاد که ممکن است در یک جمعیت جوان اتفاق بیفتد متفاوت است.
علائم چیست؟
افراد مبتلا به پارگی اسلپ ممكن است شكستن، کش آمدن يا صداکردن با حركات شانه را گزارش دهند، زيرا لابروم پاره شده يا فرسوده انتهای سستی دارد که در زمان حرکت بازو در محدودهی حرکتی خود، در مفصل شانه گرفتار میشود.لابروم حتی ممکن است در مفصل به دام افتاده باشد. یکی دیگر از علائم رایج ، درد با بالا بردن اشیاء، به ویژه بالای سر، و حفظ موقعیت خاص است. کاهش قدرت شانه و دامنهی حرکتی آن یا احساس جدا شدن شانه از مفصل ممکن است علامت دیگری باشد. پرتاب کنندهی توپ بیس بال به طور ویژه ممکن است کاهش سرعت پرتاب خود را مشاهده کند.با این وجود، تمام پارگیهای لابروم علائم ذکر شده در بالارا ایجاد نمیکنند. هنگامی که پارگی کوچک است و اگر مراقبتهای لازم برای اینکه آسیب بیشتر نشود، انجام شود، ممكن است هیچ درد دیگری وجود نداشته باشد. پارگی ممکن است صدای ترق تروق یا صدای تیک ایجاد کند بدون اینکه دردناک باشد، اما به علت کمبود خون موجود در لابروم احتمال دارد که پارگی پیشرفت کرده و در صورت عدم درمان مناسب به درد و ضعف منجر شود.
چگونه یک پارگی را تشخیص می دهند؟
از آنجایی که این غضروف در شانه، عمیق است، پس از معاینهی فیزیکی، تشخیص چشمی پارگی بسیار دشوار است.
- آزمایشهای متعددی وجود دارد که پزشک میتواند انجام دهد وممکن است نشان دهندهی پارگی لابروم باشد، اما این آزمایشها همیشه دقیق نیستند.
- مشکل دیگر این است که پارگیهای لابروم اشکال مختلفی دارند که در بالا توصیف شد. و آزمایشات مشخص یک نوع پارگی را تشخیص میدهند، و بقیهی پارگیها را تشخیص نمیدهند.
- بعضی از پزشکان احساس اعتماد به نفس میکنند که میتوانند یک پارگی لابروم را بعد از معاینهی فیزیکی تشخیص دهند، اما این بحث برانگیز است.
- مطالعات علمی زیادی وجود نداردکه نشان دهد معاینه فیزیکی برای تشخیص یک پارگی لابروم قابل اعتماد است. در نتیجهی این عدم قطعیت، ممکن است مطالعات دیگری برای تأیید تشخیص مشکوک انجام شود.
- بهترین آزمایشات موجود برای تشخیص پارگی لابروم، یک اسکن رزونانس مغناطیسی (MRI) یا یک تست به نام CT-arthrogram است (این تست یک تست CAT قبل از آرتروگرام بوده که در آن رنگ به داخل شانه تزریق می شود).
- هر دوی این آزمایشها در تعیین پارگی لابروم به علت در رفتگی یا کشیدگی نسبتا خوب هستند، اما فقط ۸۰ تا ۸۵ درصد دقیق هستند. به همین دلیل برخی از پزشکان معتقدند اگر تشخیص در رفتگی یا جابجایی با تاریخ و معاینه فیزیکی انجام شود، آزمایشات همیشه مورد نیاز نیست.
- در حال حاضر هیچ کدام از این آزمایشها در تشخیص ضایعات اسلپ بسیار خوب نیستند. این منطقه بسیار پیچیده است و خیلی سخت است که عکسهای خوب و قابل اعتماد از این منطقه با MRI گرفته شود.
- با این حال، اگر MRI قطعا یک پارگی را نشان دهد، در نتیجه اغلب اوقات این پارگی وجود خواهد داشت. مشکل این است که MRI ممکن است پارگیهای کوچکتر را از دست دهد و نمیتواند به طور قابل اعتماد پارگیهای بزرگتر را تشخیص دهد.
- بهترین روش برای تشخیص پارگی لابروم آرتروسکوپی شانه است. متأسفانه این یک روش عملی است و به نوعی بیهوشی نیاز دارد.
- رسیدن به تشخيص نيز در بخشی از جراحی نیاز به تجربه دارد، زيرا آناتومي داخل شانه ميتواند بسيار پيچيده باشد.
- ارتباط بین پارگیهای لابروم و علائم کاملا معلوم نشده است، بنابراین مشخص نیست که کدام یک از آنها باید ترمیم شود و کدام یک از آنها را میتوان رها کرد.
درمان پارگیهای لابروم چیست؟
درمان بسته به این است که کدام نوع پارگی در لابروم وجود دارد:
فیزیوتراپی (PT)
هنگامی که پارگی لابروم علائم جزئی را بدون تاثير بر ثبات مفصل شانه ايجاد میکند، فيزيوتراپی میتواند در کاهش اين علائم و بازگرداندن شانه به سطح عملکرد قبلی، مفید باشد.
آموزش بیمار
اولین قدم در فیزیوتراپی، آموزش بیمار است. بسیار مهم است که به بیماران مبتلا به پارگیهای SLAP توصیه شودکه از فشار بیش از حد بر عضلات دو سر خودداری کنند، چرا که تاندون به طور مستقیم در لابروم فوقانی متصل شده و در صورت عدم استراحت بیشتر میتواند به آن آسیب برسد. به عنوان مثال، از حرکات هوایی و به خصوص مفصلهای دوسر باید تا زمانی که لابروم پایدارتر باشد، خودداری شود.
درمان دستی
بهبود درد سرتاسری که از حرکت و تنش عضلات اطراف ناشی میشود، به کمک درمان دستی امکانپذیر است. درصورتی که شانه آسیب ببیند، معمولاً افراد از عضلات به طرز نامناسبی برای کاهش درد استفاده میکنند. بهعنوان مثال، بهجای بالا بردن فقط دست راست، ممکن است شانه را به صورت کلی باز کنند، عضلات گردن و پشت را فعال کنند و از حرکت غیرطبیعی برای رسیدن به مقصد استفاده کنند. این الگوهای حرکتی در طول زمان اثر منفی بر عضلات اطراف خود را دارند که در اینجا درمان دستی در میان میآید. از تکنیکهایی مانند ماساژ بافت عمیق و انتشار بافت همبندی با استفاده از فشار برای آزادسازی تنشها که باعث درد و مشکلات شانه میشوند، استفاده میشود.
کشش و تقویت شانه
فیزیوتراپی همچنین بر تقویت شانه تمرکز خواهد کرد. بهبود قدرت عضلات اطراف شانه کمک خواهد کرد که فشار روی لابروم کاهش یابد و باعث بهبودی بهتر شود. تمرینات در چرخش داخلی و خارجی، تمرکز اولیه هستند زیرا آنها عضلات چرخشی سردست را هدف قرار میدهند بدون اینکه فشارهای بیش از حد بر روی لابروم وارد شود. یک برنامه کششی نیز مهم است، زیرا کاهش انعطاف پذیری شانه میتواند منجر به عادت به وضعیت نامناسب شود. کشش میتواند به بازیابی تعادل طبیعی بین عضلات اطراف مفصل کمک کند تا با یکدیگر بهترکار کنند.
درمان با سلولهای بنیادی
روش درمان با سلولهای بنیادی میتواند جایگزین مناسبی برای جراحی درمان آسیبهای ورزشی و اختلال حاد شانه باشد. برخلاف جراحی های پیچیده مانند آرتروسکوپی شانه یا جراحی جایگزینی شانه، درمان با سلولهای بنیادی میتواند به افرادی که به دلیل بیماری حاد، آسیب، التهاب و یا اضافه بار (شانه) با درد غضروف مفصلی روبرو هستند، گزینهای مناسب تر باشد. علاوه بر این، این روش میتواند به دلایل مختلفی که ممکن است در جراحی ها باشد، مانند پیچیدگی بیومکانیکی مفصل شانه، اثر دلخواه را نداشته باشد. همچنین، فرآیند بازگرداندن تحرک کامل پس از عمل جراحی، طولانی و زمانبر است.
جراحی
پارگی ناشی از بی ثباتی یا تحریک و یا جابجایی شانه ، نیاز به اتصال لابروم به لبه حفره دارد که میتوان با برش در جلوی شانه این اتصال را انجام داد. یا میتوان با تکنیکهای آرتروسکوپی از طریق برشهای کوچکتر انجام داد. برای هر رویکرد مزایا و معایبی وجود دارد. در این موسسه پزشکان عمل باز با برش انجام میدهند تا تکنیکهای آرتروسکوپی کاملتر شوند.در صورتی که لابروم از بین رفته باشد، معمولا هیچ درمانی لازم نیست زیرا اغلب علايمی ایجاد نمیکند. با این حال، اگر یک پارگی بزرگ از لابروم وجود داشته باشد، قسمت پاره شده باید یا قطع یا ترمیم شود، یا باید آن را بازسازی کرد. اینکه کدام درمان استفاده میشود بستگی به محل پارگی و بزرگی آن دارد. پارگی نیازمند به بازسازی، بدون بی ثباتی شانه، نادر است.پارگیهای لابروم در نزدیکی اتصال تاندون دو طرفه (ضایعات اسلپ) ممکن است فقط ترمیم شود و یا ممکن است مجدد به بالای حفره متصل شود. بهترین روش برای انجام این کار عمل جراحی آرتروسکوپی است، زیرا با یک عمل باز از طریق یک برش بزرگ دسترسی به این ناحیه دشوار است. با استفاده از آرتروسکوپ و برشهای کوچک با ابزارهای دیگر، لابروم را میتوان به کمک دوختن یا پیچ و مهره به لبهی حفره متصل کرد.
بهبودی بعد از عمل جراحی لابروم
بازیابی بستگی به عوامل متعددی دارد، از جمله محل و شدت پارگی، و نتیجه عمل جراحی. معمولاً طول میکشد تا لابروم به لبه استخوان بازگردد، و سپس چند هفته دیگر برای تقویت لازم است. در دورهی بهبودی مهم است که دقت کنید و جراح را در مورد محدودیتهای خود مشاوره کنید. همچنین، پیش بینی کسی که بعد از ترمیم به ورزش بازگردد، دشوار است و بستگی به نوع و شدت ترمیم و همچنین نوع ورزش دارد. با این حال، اکثریت بیماران پس از جراحی کامل میتوانند به ورزش قبلی خود بازگردند بدون هیچ محدودیتی.